Sağlık Dengede…

Fransız fizyolog Claude Bernard “İç ortamın istikrarı, özgür hayatın koşuludur.” der. Bu istikrarı sürdürmeye de “homeostazi” adını verir. Homeostazi sayesinde dış çevredeki değişikliklere rağmen hücre kimyası istikrarlı kalır. Fakat iç ya da dış olumsuz etkiler bu denge durumunu bozabilir.

Düzenlemeden sorumlu olan otonom sinir sistemi iki kısımdan oluşur. Kalp atışını hızlandıran, duyuları keskinleştiren ve kasları gerginleştiren sempatik sinir sistemi ve kalbi yavaşlatan, gevşemeyi sağlayan parasempatik sinir sistemi. Kendimizi iyi ve normal hissettiğimizde bu iki sistem birbiriyle uyumlu demektir.

Uyum ne zaman bozulur?

Stres yaşadığımızda sempatik sinir sistemi yönetime el koyar. Çok da iyi yapar, çünkü olmasaydı biz de hayatta olamazdık. Sempatik sinir sistemi tehlike anında vücudumuzu kaçmaya ya da savaşmaya hazırlar. Tehlike geçince parasempatik sinir sistemi işe el atar ve vücudu gevşetir. Bu sayede, vücut dengeyi bulur. Burada kritik olan, beyne tehlikenin geçtiğinin sinyalinin gidebilmesidir. Gitmediğinde denge bozulur.

Sorun ne zaman çıkar?

Asıl sorun gündelik hayatlarımızda; evde, okulda, işte yaşadığımız stres durumlarında stres vericiler sürekli etrafta olduğunda çıkar. “Tamam geçti.” diyemeyiz, bu nedenle de sempatik sinir sistemi sürekli alarm durumunda kalır.

Öyleyse ne yapacağız?

Nefes tekniklerini kullanarak beynimize “sakin ol, her şey yolunda” diyeceğiz. Böylece, parasempatik sinir sistemimiz devreye girecek ve terazinin iki kefesi dengelenecek. Kullanabileceğimiz tekniklerden biri derin solunum. Gündelik hayatlarımızda çoğunlukla sığ nefesler alırız, bu da oksijenin hücrelere ulaşma oranını düşürür. Nefes teknikleri ile göğüs, diyafram, karın, bel, omuz ve sırt bölgesini de işin içine katarak bütünsel nefes almayı öğrenebiliriz. Böylece daha derin solunum yapabiliriz.  Bir başka teknik de farklı burun kanalları ile dönüşümlü alacağımız nefesler. Zihnimizi denge konumuna getiren bu teknikler odaklanmamıza ve rahatlamamıza destek olabilir.

Bu teknikleri nasıl öğreneceğiz?

En doğrusu bir konu uzmanı ile uygulamalı çalışmak. Konu uzmanını seçerken çalışmanın amacı ile ilgili paylaştığı bilgileri okumak yararlı olabilir. Amaca yönelik yapılan farklı nefes çalışmaları da olduğundan ihtiyacı doğru tarif etmek ve doğru kişiyle çalışmak oldukça önemli.

Doğru teknikleri öğrendikten sonra hayat rutininizin içine yerleştirerek bütünsel sağlığınızı koruyabilirsiniz. Böylece terazinin iki kefesini nefesinizle dengeleyebilirsiniz.

Serdar Koşar

Nefes Teknikleri Eğitmeni